Swan-pan to liczydło wynalezione i używane w Chinach od ponad trzech tysięcy lat. Chińskie liczydło ma nieco inną konstrukcję niż moglibyśmy się spodziewać.
Jest to ramka drewniana przedzielona wzdłuż listewką na dwie nierówne części, w poprzek zaś 9-15 prętami mocno osadzonymi w obu końcach. Na pręty nanizane są drewniane koraliki, po pięć na drutach pod listewką i po dwa nad nią. Liczbę zapisuje się w systemie pozycyjnym. Koraliki nad listewką, patrząc od prawej mają wartość: 5, 50, 500, … a pod listewką każdy koralik ma wartość: 1, 10, 100, … . Przykładowo zapis liczby 1984 wygląda następująco:
Na podstawie chińskiego Swan-pan w późniejszym czasie powstało japońskie liczydło Soroban o nieco prostszej konstrukcji. Usunięto po jednym koraliku z góry i z dołu liczydła. Zapis liczby 1984 wygląda tutaj właściwie identycznie jak na Swan-pan.
Liczydło w rękach zręcznego rachmistrza było narzędziem bardzo pomocnym przy zliczaniu wielkich kolumn liczb. Stanowiło także pomoc przy mnożeniu i dzieleniu. Pomimo wynalezienia kalkulatora, liczydła nie przeszły jeszcze do lamusa. W szkołach Soroban jest używany jako pomoc w nauce matematyki, a niektórzy wciąż jeszcze wykorzystują go do obliczeń. Mając odrobinę wprawy dodawanie , jak i odejmowanie wykonuje się przy jego pomocy nawet szybciej niż na kalkulatorze.
Symulator chińskiego liczydła Swan-pan. Program został napisany w języku programowania Lua, można go uruchomić na kalkulatorze ClassPad oraz na komputerze.
Do pobrania:
Interpreter języka Lua na komputer, oraz na kalkulator ClassPad
Program “Liczydło Soroban” i “Liczydło Swan-pan”
CASIO fx-9860
Symulator liczydła Soroban na kalkulator graficzny CASIO fx-9860, napisany w kalkulatorowym języku programowania “BASIC”.
Po liczydle poruszamy się za pomocą klawiszy strzałek “prawo”, “lewo”. Plusik na górze liczydła wskazuje, w której kolumnie aktualnie jesteśmy. Pozycję koralików w górnej części liczydła zmieniamy klawiszem “F6″,a pozycję koralików w dolnej części klawiszami strzałek: “góra”, “dół”. Naciskając klawisz “F1″ możemy wyświetlić liczbę, jaką w danej chwili wskazuje liczydło. Klawisz “F2″ przywraca koraliki do stanu początkowego. Klawiszem “F3″ możemy uruchomić funkcję, która ustawi liczydło na zadaną przez nas liczbę.
Do pobrania:
Liczydło Soroban – CASIO fx-9860
Warto zobaczyć:
www.soroban.pl